Diana Bijl

Gluren bij de buren

Dit artikel is een publicatie uit de Parametric Release | mei 2021.
Rubriek ‘uitgelicht/getipt’.

De CSA’s in de Nederlandse ziekenhuizen zijn over het algemeen van hoog niveau; er wordt apparatuur gebruikt dat goed onderhouden en gevalideerd wordt en het personeel dat het bedient is allemaal geschoold. We hebben het instituut NEN dat nationale richtlijnen ontwikkelt en participeert in internationale regelgeving. Een bevlogen collega Jan Huijs die uitstekende praktijkboeken schrijft, de VDSMH en SVN die de CSA’s ondersteunen en zelf ook richtlijnen en  standaarden ontwikkelen. Hoe is dat bij de buren, in Duitsland bijvoorbeeld?

1. DGSV

De Duitse collega’s hebben net als wij een vereniging voor medewerkers die zich bezig houden met steriliseren van medische hulpmiddelen; het Deutsche Gesellschaft für Sterilgutversorgung  (DGSV). De vereniging is in 1996 opgericht en heeft thans zo’n 1.000 leden. De leden zijn medewerkers van de CSA, industrie en hygiënisten. In Duitsland zijn het de hygiënisten en microbiologen die betrokken zijn bij het werk op de CSA terwijl die rol in Nederland vaak overgenomen is door de DSMH’s, een functie die overigens onbekend is in Duitsland.

2. KRINKO

KRINKO is een commissie van het Robert Koch Instituut (vergelijkbaar met het RIVM). De afkorting staat voor Kommission für Krankenhaushygiene und Infektionsprävention en maakt nationale richtlijnen op het gebied van hygiëne, infectiepreventie en ook enkele op het gebied van reinigen, desinfecteren en steriliseren van medische hulpmiddelen. Ze zijn te vergelijken met de vroegere richtlijnen van de Nederlandse Werkgroep Infectie Preventie (WIP) die helaas in 2014 opgeheven is.

3. Zentralsterilization

De DGSV gebruikt het vaktijdschrift Zentralsterilization als een soort verenigingsblad en publiceren de door hun opgestelde aanbevelingen in dit vakblad. Daarnaast worden er in Zentralsterilization ook artikelen van nationale en internationale (wetenschappelijke) onderzoeken geplaatst. Dit laatste gebeurt in Zentralsterilization vaker dan in ons eigen Parametric Release. Wellicht heeft dat te maken met het feit dat Duitsland relatief veel fabrikanten heeft die leveren aan de CSA (chirurgische instrumenten, chemie, apparatuur) en ook veel onderzoek doen op die CSA’s. Het verrichte onderzoek is vaak erg praktisch en heeft meestal als doel het aantonen van efficiënte processen. Door het te publiceren in Zentralsterilization worden de resultaten van onderzoeken op brede schaal gedeeld met collega’s. In Nederland gebeurt dit helaas te weinig. Doordat het tijdschrift de artikelen niet alleen in het Duits maar ook in het Engels publiceert, is het ook nog eens internationaal toegankelijk en daarmee is het tegelijkertijd ook één van de weinige, internationale vaktijdschriften op het gebied van steriliseren en steriliteit. De redactieraad van het tijdschrift bestaat uit leden van diverse landen en Nederland is vertegenwoordigd door drie Nederlandse collega’s.

4. Empfehlungen

Zentralsterilization heeft naast de hoofdartikelen een vaste rubriek ‘Empfehlungen / Recommendations’ waarin een kwaliteitswerkgroep van de DGSV (er zijn er drie) aanbevelingen doet over allerlei zaken die betrekking hebben op het herverwerken van medische hulpmiddelen. De Empfehlungen zijn door hun opzet, gemiddeld vier pagina’s groot, overzichtelijk en erg toegankelijk voor de medewerkers op de CSA. De tekst is opgedeeld in twee kolommen waarbij in de ene kolom een aanbeveling uitgelegd wordt en in de kolom daarnaast de korte en krachtige samenvatting. De Duitse collega’s zijn behoorlijk gestructureerd en inmiddels zijn er 121 aanbevelingen gepubliceerd. Ze zijn allemaal te vinden in de uitgaven van Zentralsterilization en sinds kort ook op de site van DGSV: www.dgsv-ev.de. SVN en VDSMH ontwikkelen soortgelijke praktische richtlijnen die alleen op de eigen website gepubliceerd worden, en verder hebben wij dan nog de Nederlandse normen, de basisinformatie en de praktijkrichtlijnen van de NEN.

5. RUMED

De Empfehlungen zijn heel divers, maar altijd hebben ze op de één of andere manier betrekking op het werk op de AEMP (Aufbereitungseinheit für Medizinprodukte) zoals de CSA in Duitsland heet. Trouwens, ze hebben er ook een mooie Engelse afkorting voor, die ze steeds vaker gebruiken. Waarschijnlijk omdat dit lekkerder bekt: RUMED (Reprocessing Unit for Medical Devices).

6. A.K.I.

Een andere belangrijke groep in Duitsland is de Arbeitskreis Instrumenten Aufbereitung ofwel de
Instrument Reprocessing Working Group. Dit is een groep fabrikanten die onder andere het befaamde en ook bij ons bekende ‘rode boek’ heeft uitgeven dat in twintig talen vertaald is, zo ook in het Nederlands. Officieel heet het ‘Instrumentenreiniging, instrumenten reinigen om waarde te behouden’. Dit boek is vooral heel handig om meer te weten te komen over de inwerking van chemie en de CSA-processen op de chirurgische instrumenten. De laatste versie, waarvan een digitale uitgave, is door de onhandige naam van de website soms lastig te vinden vandaar hier maar even de website genoemd: www.a-k-i.org.

7. Opleiding

In Nederland zijn alle medewerkers op de CSA geschoold bij het ROC of als het al langer geleden is bij het LOI. In Duitsland hebben ze ook een scholingsprogramma. Dat is vrij uitgebreid en heeft verschillende niveaus. Er zijn opleidingen zoals: de basis en gevorderden opleiding voor MSMH’s op de CSA, aanvullende modules endoscopie, validatie en een verkorte opleiding voor medewerkers in andere zorginstellingen dan een ziekenhuis die belast zijn met het steriliseren van medische hulpmiddelen. Daarnaast zijn er cursussen voor het management en voor de praktijkbegeleider (nieuw). Er zijn verschillende aanbieders voor de scholing, maar ze moeten, net als in Nederland, wel erkend zijn door de beroepsgroep zoals DGSV en SVN.

8. VAH

Bovengenoemde afkorting staat voor Verbund für Angewandte Hygiene. Deze organisatie heeft de VAHliste opgesteld. Dit is een overzicht van desinfectantia die voldoen aan Europese normen en die door onafhankelijke, geaccrediteerde laboratoria getest zijn. In gebruiksaanwijzingen van reusables wordt nog wel eens verwezen naar de VAH-liste. Niet vreemd als je je bedenkt dat veel producenten van reusables in Duitsland gesetteld zijn. Handig dus om te weten wat die VAH-liste is. De site is gedeeltelijk vrij toegankelijk en voor meer uitgebreide informatie is (kosteloos) registreren verplicht. Er is ook een e-boek verkrijgbaar waarin nog veel meer info staat dan op de website.

9. Boek

Wij hebben het zeer toegankelijke en rijkelijk met illustraties voorziene boek van Jan Huijs. Alhoewel, de boeken van Jan zijn ook in het Duits vertaald dus de buren kennen zijn werk ook. Wat wij niet kennen is het Duitse handboek Sachgerechte Aufbereitung von Medizinprodukten, waarvan recent weer een nieuwe editie is uitgekomen. Minder fraai geïllustreerd maar met zeshonderd bladzijden, wel heel uitgebreid.

10. Tenslotte

Zijn er grote verschillen of doet de één het beter dan de andere? Ik denk het niet, maar soms doen we het wel anders dan de buren. De Duitsers doen veel onderzoek en hebben veel regelgeving. Ze hebben een interessant vaktijdschrift en de relatie met microbiologen en hygiënisten is hechter dan in Nederland. Wij hebben de vakspecialist DSMH met zijn eigen verantwoordelijkheid, iets waar de Duitsers met ver- en bewondering naar kijken. Nieuwsgierig geworden? Bezoek de websites van de buren eens en kijk zelf of je er iets leerzaams tussen vindt. Ik denk het wel.

www.vah-online.de
www.DGSV-ev.de
www.RKI.de
www.A-K-I.org

Veel leesplezier.

Diana Bijl
DSMH / DSRD / Deskundige Infectiepreventie
Voorzitter Normcommissie 301.081
Diana Bijl Consultancy